Cànan nan Gàidheal è una canzone che parla della storia della lingua Gaelica, scritta da Murdo MacFarlane (1901 – 1982). McFarlane, originario di Melbost sull’Isola di Lewis, da cui prese il soprannome di “Melbost Bard” (il bardo di Melbost), fu un poeta ed un attivista per la diffusione e la salvaguardia della lingua gaelica scozzese e durante gli anni ’70 scrisse moltissime poesie, canzoni e melodie per cornamuse, a sostegno del movimento per la rinascita della sua lingua madre.

Ecco il video, nella versione cantata da Catherine Ann McPhee (1987), con il testo in Gaelico e quello che ho tradotto in italiano.

Cànan nan Gàidheal

Cha b’e sneachda ‘s an reothadh o thuath
Cha b’e an crannadh geur fuar on ear
Cha b’e an t-uisge ‘s na gaillionn on iar
Ach an galar a bhlian on deas
Blàth, duilleach, stoc agus freumh
Cànan mo threubh is mo shluaidh

[Seist]
Thig thugainn, thig cò’ ruim gu siar
Gus an cluinn sinn ann cànan nam Fèinn
Thig thugainn, thig cò’ ruim gu siar
Gus an cluinn sinn ann cànan nan Gàidheal

Nuair chithear fear fèilidh ‘s a’ ghleann
Bu chinnteach gur Gàidhlig a chainnt
Nuair spìon iad a fhreumh às an fhonn
An àite Gàidhlig tha cànan a’ Ghoill
Is Ghaidhealtachd creadhal nan sonn
‘S tìr “mhajors” is “cholonels” ‘n-diugh innt’

[Seist]

Thoir a-nuas dhuinn na coinnleirean òir
‘S annta càraibh na coinnlean geal, cèir
Lasaibh suas iad an seòmar a’ bhròin
Taigh aire seann chànan a’ Ghàidheil
Se siud o chionn fhad’ thuirt an nàmh
Ach fhathast tha beò cànan a’ Gàidheal

[Seist]

Ged a theich i le a beath’ às na glinn
Ged na cluinnear a-nis muigh i san Dùn
O Dhùthaich Mhic Aoidh fada tuath
Gu ruig thu Druim Uachdair nam bò
‘S iathadh nan Eileanan Siar
Si fhathast ann ciad chainnt an t-slòigh

[Seist x2]

La lingua dei Gaeli